مدیریت ریسک سرمایه گذاری

یکی از نکات مهم در کاهش ریسک معاملات، شناسایی ریسک‌های موجود در هر سرمایه‌گذاری (از جمله بازار اوراق بهادار) و اتخاذ روش‌های کنترلی مناسب برای آن‌ها است.از آنجا که ریسک معاملات بورسی به خودی خود از بین نمی‌رود لذا برای کاهش آن باید روش‌ کنترلی مناسبی لحاظ کرد؛ از طرفی هر سرمایه‌گذار باید افق زمانی مشخصی را در سرمایه‌گذاری خود تعیین کند و بر اساس آن که ممکن است بلندمدت، میان مدت یا کوتاه مدت باشد، ریسک‌های معاملاتی در بورس اوراق بهادار را به حداقل رسانید؛ به عنوان نمونه برخی از معامله‌گران در راستای کاهش استرس و داشتن آرامش هرچه بیشتر، دیدگاه خود را با خرید سهام بنیادی و کم ریسک به میان مدت و بلند مدت تغییر می‌دهند، به این ترتیب سودی را در بلندمدت کسب خواهند کرد. اما در طرف دیگرمعامله‌گرانی هستند که می‌خواهند در زمان کوتاه به بازدهی بالاتری دست پیدا کنند، بنابراین ریسک بیشتری را هم تحمل‌ خواهند کرد. تعیین این افق زمانی که بر اساس ریسک‌پذیری افراد، متفاوت خواهد بود، به آن‌ها کمک خواهد کرد که ریسک‌ها را در بازه زمانی مورد نظر شناسایی و در جهت کاهش آن اقدام نمایند.

مدیریت ریسک سرمایه گذاری

آموزش مدیریت ریسک و سرمایه، رکن اصلی ترید به صورت کامل و جامع همین الان خرید کنید آموزش پرایس اکشن جامع به سبک تکامل یافته آکو به صورت جامع و کاربردی همین الان خرید کنید آموزش واگرایی و ایچیموکو به همراه استراتژی های کاربردی مرتبط همین الان خرید کنید آموزش اندیکاتورهای قدرتمند ترید به همراه استراتژی های کاربردی مرتبط همین الان خرید کنید آموزش فیبوناچی، هارمونیک تریدینگ و الیوت به صورت کامل و جامع با مثال های کاربردی همین الان خرید کنید آموزش جامع تحلیل فاندامنتال رمزارزها بسته آموزشی کامل و کاربردی همین الان خرید کنید آموزش روانشناسی ترید، سو رفتارها، سو شناخت ها و راهکارها فیلم های آموزشی جامع و کاربردی همین الان خرید کنید آموزش ابزارهای لازم در ترید شناخت سایت های کاربردی مهم، اکسچنج ها و تریدینگ ویو همین الان خرید کنید

آموزش مدیریت ریسک و سرمایه، رکن اصلی ترید

با توجه به آمارهای گرفته شده و نتایج بدست آمده تقریبا نود درصد اشخاصی که وارد بازارهای مالی و رمزارزها می‌شوند در ابتدای کار با شکست رو به رو می‌شوند. مخصوصا اگر اطلاعات آنها از یک فرد مبتدی هم کمتر باشد. در این هنگام می‌توان موارد بسیار زیادی را برای موفقیت شخص مورد نظر معرفی کرد که از مهم‌ترین این موارد مدیریت ریسک و سرمایه محسوب می‌شود. به گونه‌ای که می‌توان گفت مدیریت ریسک و سرمایه رکن اصلی ترید یا انجام معاملات محسوب می‌شود.

در مبحث ترید و معامله گری هیچ چیزی به صورت قطع گفته نمی‌شود و در تمام زمینه‌ها و ابعاد آن می‌توان رد پایی از ریسک را مشاهده کرد. هر کاری که انجام دهید و هر قدمی که بردارید در نهایت به یک مسیر دو سویه خواهید خورد که نیاز به انتخاب دارد. در این مرحله باید با توجه به اطلاعات و دانسته‌های خود ریسک کنید. درصد ریسک شما می‌تواند به عوامل مختلفی مربوط شود ولیکن مدیریت ریسک و سرمایه می‌تواند تا حد بسیار زیادی برای شما کمک کننده باشد. به همین منظور مجموعه آکو برای شما فیلم‌های آموزشی مدیریت ریسک و سرمایه را آماده کرده است.

مدیریت ریسک و سرمایه در بازار فارکس

در این مقاله شما را با چگونگی و نحوه مدیریت سرمایه و ریسک در فارکس آشنا خواهیم کرد. همه ما کم وبیش با مفهوم مدیریت ریسک در زندگی آشنایی داریم. اما این اصطلاح ریسک در کنار واژه بازده معنا و مفهوم پیدا خواهد کرد و معامله گری که در بازارهای سرمایه به معامله می‌پردازد با هر دوی این عوامل سر و کار خواهد داشت. بسیاری افراد به‌محض شنیدن کلمه ریسک به یاد خطر می افتند و آن را به‌نوعی معادل با خطر کردن می‌پندارند. آن‌ها دوست دارند تا جایی که امکان دارد از ریسک کردن پرهیز کنند.

ریسک در معامله به چه معناست؟

به بیشترین مبلغی که یک معامله گر و یا یک سرمایه گذار در طول معامله ضرر می‌ کند، در واقع ریسک گفته می‌شود. پس توصیه می شود اگر قصد سرمایه گذاری را داشتید، بیشتر از ۳ درصد آن را در معامله ریسک نکنید. به گونه ای باشد که اگر قرار است در معامله دچار ضرر و زیان بشوید، زیر ۳ درصد باشد و پیش از آن که به موضوع میزان پولی که در طول معامله و در بازار خرید و فروش فارکس کسب می‌کنید، فکر کنید.

بهتر است نسبت به ریسک های فارکس آگاهی کافی داشته باشید و دیگر آن که به چه میزان می‌توان در مدیریت آن موفق عمل کرد. به همین منظور با مدیریت خود و سرمایه ای که دارید می‌توانید با کمترین استرس معامله خود را آغاز کرده و آگاهانه عمل خواهید کرد. به همین دلیل است که مدیریت و محاسبه ریسک نه‌ تنها در بازار فارکس، بلکه در هر تجارت و کسب و کاری از اهمیت بسیاری برخوردار است.

مدیریت ریسک در فارکس به چه صورت است؟

مدیریت ریسک در واقع به این معناست که حداکثر ریسکی که شما در هر معامله ای بر عهده گرفته و در بر می گیرید. ریسک در واقع نشان دهنده تفاوت بین انتظارات واقعی فرد و بازده واقعی می باشد و به صورت ریسک احتمالی و شانسی است. به عبارتی سرمایه‌ گذار اگر بخواهد در بازارهای مالی بازده بیشتری را هدف گذاری کند، بالطبع باید ریسک بیشتری را هم متحمل شود.

مدیریت ریسک در فارکس

قوانینی برای مدیریت ریسک

برای آنکه یک معامله گر بتواند به‌ جای اجتناب از ریسک آن را بپذیرد، باید قوانینی را برای خود وضع نماید. مدیریت ریسک و کنترل آن مسأله پیچیده ای نیست و با انجام کارهایی ساده می‌توان به‌خوبی بر آن تسلط یافت. تا جایی که با انجام ریسک های منطقی موفقیت در زندگی و سودآوری در معامله گری نصیبمان خواهد شد.

آموزش مدیریت ریسک در فارکس

سعی کنید در هر معامله ای که انجام می دهید از تعیین حد ضرر و زیان استفاده کنید. خوب است بدانید که معامله و تجارت همانند یک ماراتون است. تاجرانی در آن موفق خواهند بود که در مدیریت ریسک تجاری خود به خوبی عمل کرده. آموزش مدیریت ریسک در فارکس را به خوبی آموخته باشد و در رابطه با بازار آگاهی کافی داشته باشند. این را هم بدانید در صورتی که ریسک زیادی نداشته باشید سود زیادی را هم به دست نخواهید آورد.

در صورتی که در طول معامله آرامش نداشته و دچار شک و تردید شدید بهتر است از ادامه معامله صرف نظر کرده تا دچار ضرر و زیان نشوید، داشتن آرامش و سلامت عقل در بازار تبادلات ارزها از اهمیت بسیاری برخوردار است پس در صورتی که نمی توانید احساسات خود را کنترل کنید بهتر است مدتی از معامله دور بمانید، انجام هر معامله ای همچون بازار فارکس با فراز و نشیب های بسیاری همراه است و ممکن است طبق خواسته شما پیش نرود پس بهتر است ریسک ها ممکن را محاسبه کنید تا دچار ضررهای احتمالی نشوید.

چگونه ریسک معاملات خود را در بورس اوراق بهادار کاهش دهیم؟

معامله در هر بازاری اعم از ملک، طلا، ارز و… با ریسک‌های متفاوتی همراه است. هر فرد تمایل دارد در بخشی سرمایه‌گذاری کند که امکان مدیریت ریسک معاملات در آن وجود داشته باشد تا بادید منطقی بتواند ریسک خود را به حداقل رسانده و با خیالی آسوده‌تر اقدام به سرمایه‌گذاری کنید. بورس اوراق بهادار یکی از بازارهایی است که به دلیل امکان مدیریت زیان‌های احتمالی و برآورد علمی بازده، تمایل به سرمایه گذاری در آن، در سال‌های اخیر توانسته توجه سرمایه‌گذاران بسیاری را به خود جلب کند.

به همین منظور هر سرمایه‌گذار باید آموزش‌های مورد نیاز در حوزه معاملات بورس اوراق بهادار را فرا گرفته و توانایی تحلیل سهام شرکت‌های مختلف را داشته باشد. با تسلط به این موضوع فرد می‌تواند صورت‌های مالی شرکت‌های مختلف را مطالعه کرده، روند قیمت‌ها را در دوره‌های مشابه بررسی نموده و با نکاتی که در ادامه به آن پرداخته می‌شود، ریسک معاملات را به حداقل رساند. برای آموزش و کسب توانایی تحلیل تکنیکال و بنیادی سهام‌ کارگزاری آگاه دوره‌های آموزش بورس لازم را برگزار می‌کند. علاوه بر این به افرادی که وقت کافی برای رصد بازار اوراق بهادار و گذراندن دوره‌های آموزشی را ندارند، پیشنهاد می‌شود به روش‌های سرمایه‌گذاری غیر مستقیم (صندوق‌های سرمایه‌گذاری)، در بورس اوراق بهادار سرمایه‌گذاری مدیریت ریسک سرمایه گذاری کنند.

پیش از آنکه نکات لازم در کاهش ریسک را با هم مرور کنیم، لازم بدانیم که:

۱/ شناسایی و کنترل ریسک

یکی از نکات مهم در کاهش ریسک معاملات، شناسایی ریسک‌های موجود در هر سرمایه‌گذاری (از جمله بازار اوراق بهادار) و اتخاذ روش‌های کنترلی مناسب برای آن‌ها است.از آنجا که ریسک معاملات بورسی به خودی خود از بین نمی‌رود لذا برای کاهش آن باید روش‌ کنترلی مناسبی لحاظ کرد؛ از طرفی هر سرمایه‌گذار باید افق زمانی مشخصی را در سرمایه‌گذاری خود تعیین کند و بر اساس آن که ممکن است بلندمدت، میان مدت یا کوتاه مدت باشد، ریسک‌های معاملاتی در بورس اوراق بهادار را به حداقل رسانید؛ به عنوان نمونه برخی از معامله‌گران در راستای کاهش استرس و داشتن آرامش هرچه بیشتر، دیدگاه خود را با خرید سهام بنیادی و کم ریسک به میان مدت و بلند مدت تغییر می‌دهند، به این ترتیب سودی را در بلندمدت کسب خواهند کرد. اما در طرف دیگرمعامله‌گرانی هستند که می‌خواهند در زمان کوتاه به بازدهی بالاتری دست پیدا کنند، بنابراین ریسک بیشتری را هم تحمل‌ خواهند کرد. تعیین این افق زمانی که بر اساس ریسک‌پذیری افراد، متفاوت خواهد بود، به آن‌ها کمک خواهد کرد که ریسک‌ها را در بازه زمانی مورد نظر شناسایی و در جهت کاهش آن اقدام نمایند.

با مطالعه «نگاهی به بازده و ریسک در سرمایه‌گذاری » می توان ضمن آشنایی با مفهوم بازده و ریسک، بابرخی از انواع ریسک‌ها و عوامل ایجاد کننده آن آشنا شد.

۲/ احتمال محقق نشدن پیش‌بینی‌ها

برای شناسایی مناسب ریسک‌های معاملاتی، ابتدا نیاز است که ماهیت ریسک برایمان هویدا شود؛ با توجه به این موضوع، ریسک، احتمال محقق نشدن پیش‌بینی‌های هریک از معامله‌گران است؛ به صورت کلی اگر تصمیم به خرید سهام شرکتی را داریم و بر اساس تحلیل‌های خود، افزایش قیمت سهام را پیش‌بینی کنیم، در صورت افزایش قیمت سهام آن شرکت، ریسک معاملاتی کاهش یافته و نزدیک صفر خواهد شد. به عنوان نمونه اگر قیمت سهام شرکتی ۳۸۵ تومان باشد و ما افزایش قیمت ۳۰ تومانی را ظرف مدت زمان مشخصی برای این سهام پیش‌بینی کنیم، در صورت رسیدن قیمت سهام به ۴۱۵، ریسک معاملات ما به صفر رسیده است و بازده مورد انتظارمان بهطور کامل محقق شده است. اما در غیر این صورت با توجه به قیمت محقق شده سهم، سرمایه‌گذاری ما با ریسک معاملاتی همراه شده است. این موضوع نشان می‌دهد که در مدیریت و کاهش ریسک، پیش‌بینی صحیح نقش بسیار تأثیرگذاری دارد. اما لزوماً تمامی پیش‌بینی‌ها منطبق بر واقعیت نخواهد شد و برای دست‌ یافتن به سودی مناسب و چشم‌گیر باید توانایی پذیرش ریسک را داشته باشیم. بنابراین لازم است پیش از خرید یا فروش سهام هر یک از شرکت‌های بورسی، تحلیل مناسبی از سهام آن شرکت را داشته باشیم و برای دست یافتن به تحلیل‌های مناسب و اصولی، می‌توانیم از خدمات مشاوره‌ای و تحلیلی نظیر خدمات سایت همفکران بهزه‌مند شویم.

۳/ مطالعه و جمع‌آوری اطلاعات قبل از خرید سهام

یکی از ریسک‌های مهم در معاملات بورسی، ریسک مالی است؛ برای مثال تصور کنیم مدیریت ریسک سرمایه گذاری که می‌خواهیم سهام شرکت “الف” را خریداری ‌کنیم. اما در مطالعات خود متوجه می‌شویم که در ماه‌های اخیر آن شرکت به دلیل سوءمدیریت در بخش بازاریابی و شناخت ناصحیح از میزان تقاضای بازار در فرایند تولید و فروش با مشکل مواجه شده و برای کالاهای تولیدی خود، خریداری ندارد. با این تفاسیر پیش‌بینی می‌کنیم که ممکن است به زودی شرکت با مشکل نقدینگی مواجه شود و یا حتی در صورت ادامه روند اعلام ورشکستگی کند، لذا شاهد کاهش قیمت سهام آن خواهیم بود. البته این احتمال نیز وجود دارد که با تغییر استراتژی این شرکت بتواند این تهدید را به درستی مدیریت کرده و آن را به فرصتی برای رشد تبدیل نماید. بنابراین جمع‌آوری اطلاعات می‌توانیم تصمیم درستی در مورد خرید یا فروش سهام بگیریم.

۴/ فریب نوسانات روزانه و کوتاه مدت را نخورید!

یکی دیگر از موارد مهمی که در معاملات بورسی همواره فعالیت‌های سرمایه‌گذاران را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، نوسانات قیمت است؛ به طوری که تغییرات روزانه در قیمت سهام می‌تواند موجب فریب ما شود. به عنوان نمونه اغلب سرمایه‌گذاران تصمیم به فروش سهام شرکتی را می‌گیرند و سهام آن شرکت با کمبود تقاضای خرید و افزایش عرضه مواجه می‌شود و قیمت سهام آن شرکت کاهش پیدا می‌کند؛ به عبارت دیگر صف فروش در تابلوی معاملات بورسی شکل می‌گیرد. این درحالی است که توجیه منطقی برای این فروش وجود ندارد و ممکن است بخاطر این باشد که یک فرد برای بازی دادن بازار یا به دلیل پیش بینی نادرست، ناگهان در یکی از شبکه‌های اجتماعی اعلام کرده این سهم افت قیمت خواهد داشت. در این حین فرد منتشر کننده خبر در قیمتی پایین اقدام به خرید سهام موجود در صف فروش می‌کند و پس از چند روز دوباره وضعیت قیمت سهم صعودی خواهد شد. اینجا تنها افرادی متضرر خواهند شد که بدون بررسی لازم و صرف جو حاکم بر بازار اقدام به فروش سهام خود کرده اند. بنابراین چنانچه با تحلیل و دید بلند‌مدت سهام شرکتی را خریداری کرده‌ایم، در هنگام مدیریت ریسک سرمایه گذاری نوسانات و کاهش قیمت سهام، نباید تحت تأثیر صف‌های فروش قرار گرفته و سهام را بدون در نظر گرفتن تحلیل مناسب بفروشیم.

۵/ خرید و فروش به موقع!

این موضوع نیز بسیار حائز اهمیت است که سهام را باید در قیمت مناسب خرید یا فروخت. به عنوان مثال ممکن است پس از تحلیل به مدیریت ریسک سرمایه گذاری این نتیجه برسیم که برای یک سرمایه گذاری کوتاه مدت سهام شرکت “ب” را در قیمت ۴۱۵ تومان خرید کنیم و در قیمت ۴۳۰ تومان بفروشیم. اما با رشد مناسب و سریع سهام، تحت تأثیر قرارگرفته و به دلیل دست یافتن به سود بیشتر بدون انجام تحلیل مجدد، سهام را نگه می‌داریم و روز معاملاتی بعد سهام با صف فروش سنگین مواجه می‌شود؛ باید دقت کنیم که عدم فروش به موقع سهم منجر به زیان ما می‌شودبنابراین بایدبدانیم که معاملات بورسی باید به دور از تصمیم‌های احساسی انجام شده و با خرید و فروش به موقع سهام شرکت‌ها کسب سود کنیم.

۶/ نگاه به جریانات اقتصادی کشور!

سیاست‌های کلان اقتصادی دولت‌ها جزو ریسک‌های سیستماتیک محسوب شده که می‌تواند همواره سرمایه‌گذاری‌های مختلف یک کشور را تحت تاثیر خود قراردهد. به عنوان مثال از جمله ریسک‌های موجود در بازار که ناشی از جریانات اقتصادی کشور است، می‌توان به ریسک تورم و نرخ بهره نرخ بهره اشاره کرد که می‌تواند فضای کلی معاملات بورسی را تحت تأثیر قرار ‌دهد؛ برای شفافیت موضوع زمانی ا در نظر می‌گیریم که نرخ سود سپرده‌های بانکی افزایش پیدا ‌کند. در این شرایط برای سرمایه‌گذاران با ریسک‌پذیری متوسط و کم سرمایه‌گذاری در سپرده‌های بانکی بی‌دردسر و سودآور بوده و عموماً تمایل آن‌ها به سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار کاهش می‌یابد. در چنین شرایطی و چنانچه تمهیدات لازم در بازار بورس صورت نگیرد، ممکن است این بازار با کاهش نقدینگی مواجه شود.

همچنین با افزایش نرخ بهره سپرده‌های بانکی، نرخ وام‌دهی بانک‌ها نیز افزایش یافته و این موضوع باعث می‌شود که هزینه تأمین مالی شرکت‌های بورسی نیز اضافه گردد که این امر بر تولید و فروش شرکت تأثیر گذاشته و شرکت را با مشکلاتی مواجه می‌سازد.

در مثال دیگر می‌توانیم بگوییم در یک سال گذشته کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی و زمزمه‌های کاهش دوباره آن افراد زیادی علاقمند به سرمایه‌گذاری در بازار اوراق بهادار شده‌اند.

برای مقابله با این قبیل ریسک، می‌توانیم با اطلاع از جریانات کلی اقتصادی کشور مخصوصاً بانک مرکزی و همین‌طور با بررسی وضعیت صنایع در کشور، اقدامات لازم را در کسب سود بیشتر انجام دهیم.

۷/ سبد سهام تشکیل دهید!

پس از شناخت مناسب هر یک از ریسک‌های معاملاتی در بورس اوراق بهادار و اتخاذ مناسبت‌ترین روش کنترلی برای آن‌ها، شما باید سبدی متشکل از سهام صنایع و شرکت‌های مختلف تشکیل دهیم تا از این طریق نیز بخشی از ریسک معاملاتی خود را به حداقل رسانیم؛ برای مثال اگر ما سهام ۵ شرکت دارویی را داشته باشیم، اگر صنعت دارو سازی با مشکلی مواجه شود، کل پرتفوی ما متاثر از این اتفاق شده و ضرر ما بسیار بیشتر از زمانی خواهد بود که در صنایع مختلف سرمایه‌گذاری می‌کردیم؛ بنابراین توصیه می‌شود که سبد سهام خود را از سهام شرکت‌های مختلف که نسبت به آن‌ها اطلاعات مناسبی داریم، انتخاب کنیم و و با این کار ریسک پرتفوی خود را به حداقل رسانیم؛ البته چنانچه پیشتر گفتیم نوع انتخاب سهام در سبد دارایی به دیدگاه و افق زمانی ما در سرمایه‌گذاری بستگی دارد.

جمع‌بندی

برای آنکه بتوانیم سود بیشتری از سرمایه‌گذاری در بورس کسب نموده و ریسک پرتفوی خود را کاهش دهیم باید به مولفه‌هایی نظیر افق زمانی و دیدگاه سرمایه‌گذاری، بررسی کافی شرکت پیش از معامله، وضعیت اقتصادی کلان کشور و مواردی از این قبیل دقت کنیم. اگرچه امکان مدیریت و کاهش ریسک در سرمایه‌گذاری بورس اوراق بهادار وجود دارد اما باید به یاد داشته باشیم که همواره با ریسک‌هایی مواجه هستیم که به صورت کلی نمی‌توان آن‌ها را از بین ببریم. اما می‌تواند تا حد ممکن آنها را کاهش داد.

آنچه باید در مورد مدیریت سرمایه و ریسک بدانید

فرض کنید شما فردی هستید که در بازار خودرو سرمایه‌گذاری می‌کنید. برای اینکه بتوانید در این بازار سود بالایی به دست آورید، مطمئناً به دنبال این هستید که خودروی خود را در زمانی که شرایط بازار مساعد است، بخرید و به قیمت بالاتر بفروشید. از طرفی از اینکه احتمالاً خودروی شما زیر قیمتِ خریدتان فروخته شود، واهمه دارید و تلاش هستید تا آن را به بالاترین قیمت بفروشید. در واقع شما در حال مدیریت سرمایه‌‌تان هستید و ریسک ناشی از فروش خودرو به قیمت پایین، شما را تهدید می‌کند. به زبان ساده به این کار مدیریت سرمایه و ریسک گفته می‎شود.

حال در ادامه به تعریف هر کدام از مفاهیم مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک می‌پردازیم.

تعریف ریسک به زبان ساده و نحوه مدیریت آن

ریسک واژه جدیدی برای ما نیست و همه ما هر روز با ریسک‌های مختلفی در زندگی‌ روبرو هستیم؛ برای مثال زمانی که در حال رانندگی هستیم، سرمایه‌گذاری می‌کنیم یا حتی وقتی که یک سازمان را مدیریت می‌کنیم، ریسک در کمین است. اگر بخواهیم کمی تخصصی‌تر به مدیریت ریسک سرمایه گذاری توضیح ریسک بپردازیم، می‌توانیم بگوییم ریسکِ سرمایه به احتمال میان بازده واقعی سرمایه‌‌گذاری و آنچه مورد انتظار سرمایه‌گذار است، می‌پردازد. یعنی شما انتظار دارید خودرویتان ۱۰۰ میلیون فروش برود اما این ریسک وجود دارد که به قیمت ۹۵ میلیون به فروش برسد.

با این توضیحات حال می‌توانیم بگوییم مدیریت ریسک به فرآیند شناسایی، ارزیابی و کنترل خطراتِ سرمایه و دستاوردهای یک سازمان گفته می‌شود. عوامل سرمنشاء ریسک می‌توانند عدم قطعیت‌های مالی، مسئولیت‌های قانونی، مسائل فناوری، خطاهای مدیریت استراتژیک، اتفاقات و حوادث طبیعی باشند. یک برنامه موفق برای مدیریت ریسک، برنامه‌ای است که به سازمان کمک می‌کند تا بتواند جوانب مختلف ریسک‌هایی که با آن روبرو می‌شود را در نظر بگیرد. مدیریت ریسک رابطه میان ریسک‌ها و تاثیراتی که بر روی اثرات متوالی که بر اهداف استراتژیک سازمان می‌گذارد را مورد بررسی قرار می‌دهد.

” زمانیکه ریسکی را مدیریت نمی‌کنیم؛ پس ریسکی نداریم. وقتی ریسک‌ها را مدیریت می‌کنیم، درک می‌کنیم کدام ریسک‌ها ارزشش را داشته‌اند، کدام ریسک‌ها ما را به اهدافمان می‌‌رسانند و برای کدام ریسک‌ها باید بها پرداخت کرد”

فرآیند مدیریت ریسک

بر طبق کتاب استاندارد ISO 31000 که یکی از شناخته‌شده ترین منابعی است که در زمینه مدیریت ریسک منتشر شده است، فرآیند مدیریت ریسک مراحل زیر را در بر می‌گیرد:

بر طبق این فرآیند می‌توان گفت که گام‌های این فرآیند واضح هستند اما تیم‌های مدیریت ریسک نباید کارهای لازم برای تکمیل کردن این فرآیند را دست کم بگیرند. برای آنهایی که در ابتدای راه هستند، نیاز به کاملی از آنچه سازمان را به این شرایط مبتلا می‌کند؛ وجود دارد. در نهایت هدف نهایی، توسعه مجموعه اقدماتی است است که از طریق آنها بتوان به موارد زیر دست پیدا کرد:

• شناسایی ریسک‌هایی که سازمان‌ها با آن روبرو می‌شوند
• درک احتمال و تاثیر ریسک‌های مختلف
• ارتباط میان ریسک‌ها و حداکثر ریسکی که سازمان نسبت به آن پذیرش دارد
• برداشتن گام‌های لازم برای حفظ و ارتقاء ارزش سازمان

انواع ریسک‌ها

دسته‌بندی ریسک‌هایی که در یک سازمان وجود دارد، به سازمان‌ها کمک می‌کند تا نگاهی جامع نسبت به ریسک‌ها داشته و بتوانند آنها را کنترل کنند.

• ریسک استراتژیک (مثال: شهرت، روابط مشتریان، نوآوری‌های فنی)
• ریسک‌های مالی (مثال: مالیات، اعتبارات، بازار)
• ریسک‌های حاکمیتی و انطباقی (مثال: اخلاق کسب‌وکار، تجارت بین‌الملل، نظارتی )
• ریسک‌های عملیاتی (مثال: امنیت و حریم خصوصی، زنجیره تامین، مسائل نیروی کار)

با چه استراتژی‌هایی می‌توان مدیریت ریسک سرمایه گذاری ریسک‌ها را مدیریت کرد؟

تیم‌های مدیریت ریسک با توجه به هدف‌شان نسبت به نحوه مدیریت ریسک از استراتژی‌های زیر برای حل و فصل ریسک‌ها، بسته به اینکه احتمال رخ دادن و شدت آنها چقدر است، استفاده می‌کنند:

استراتژی لازم برای اینکه سازمان‌ها هیچ ریسکی نداشته باشند:

• استراتژیاجتناب از ریسک: در این رویکرد، سیاست‌ها، فناوری، آموزش نیروی انسانی و دیگر اقدامات برای رها شدن از ریسک‌ها پیاده‌سازی می‌شود.

استراتژی‌های لازم برای اینکه سازمان‌ها ریسک قابل قبول داشته باشند:

• استراتژی کاهش ریسک: در این رویکرد سیاست‎ها، فناوری، آموزش نیروی انسانی و دیگر اقدامات برای کاهش ریسک به یک سطح قابل قبول دلالت دارد.
• استراتژی انتقال ریسک: در این رویکرد سازمان، با یک شخص ثالث قرارداد می‌بندد تا طرف سوم بتواند تمام یا بخشی از هزینه‌های ریسکی را که احتمال دارد رخ بدهد، تقبل کند.
• استراتژی قبول ریسک: این استراتژی، ریسک موجود را می‌پذیرد چرا که پتانسیل لازم برای آسیب به سازمان بسیار کم است یا هزینه کاهش آن، بیشتر از خسارتی است که وارد می‌کند.

برای اینکه بتواند استراتژی‌های فوق را در سازمان پیاده‌سازی کنید، نیاز به برنامه‌ریزی‌های یکپارچه و افراد مناسب در سازمان دارید که بتوانند شما را در جهت رسیدن به اهداف سازمان هدایت کنند. یکی از راهکارهایی که می‌تواند بخش بزرگی از چالش‌های شما در نحوه مدیریت ریسک سازمان‌تان را حل‌وفصل کند، راهکار مدیریت هوشمند استراتژیک است که با پیاده‌سازی موفق در سازمان‌ها توانسته ریسک‌های آنها را به میزان قابل توجهی کاهش و سودآوری آنها را تا چندین برابر افزایش دهد.

پس از آشنایی با مفهوم ریسک و مدیریت آن، نحوه مدیریت کردن آن، آشنایی با انواع ریسک‌ها و راهبردهای پیش رو برای مدیریت ریسک‌ها، به سراغ مفهوم مدیریت سرمایه و توضیحات مربوط به آن می‌رویم.

مدیریت سرمایه چیست؟

مدیریت سرمایه برای خیلی از افراد مثل یک مساله ناشناخته است و درک درستی از آن ندارند. به زبان ساده می‌توان گفت مدیریت سرمایه، مدیریت پول‌های سازمان‌ است؛ یعنی با کمک استراتژی‌های مالی، جریان‌های مالی یک سازمان حداکثر شود.

استراتژی‌های مدیریت سرمایه

استراتژی‌های مدیریت سرمایه در سه دسته زیر قرار می‌گیرند و انتخاب هر کدام از این سه استراتژی، کاملاً بستگی به میزان ریسک پذیری سازمان و نوع نگاه آن به سرمایه دارد.

• استراتژی‌های محافظه‌کارانه: در این رویکرد سازمان ترجیح می‌دهد سود کمتری بدست آورد اما اصل دارایی‌ حفظ شود و سرمایه‌اش امنیت داشته باشد. در حقیقت، سرمایه‌گذاری بلندمدت همراه با نرخ بهره و سود پایین‌تر اتفاق می‌افتد.
• استراتژی‌های تهاجمی: سازمان‌هایی که این استراتژی را انتخاب می‌کنند، در کوتاه مدت به دنبال بالاترین میزان از سود هستند. در واقع با پذیرش ریسک بالاتر، کسب سود بیشتر را ترجیح می‌دهند.
• استراتژی‌هایپوششی: این استراتژی، در میان دو استراتژی محافظه‌کارانه و پوششی قرار می‌گیرد. بطور کلی تنوع این نوع استراتژی‌ها بسیار زیاد است و شاید نتوان تعریف دقیقی از آن ارائه کرد. با این حال، فعالان حوزه مدیریت سرمایه از رویه‌هایی برای مدیریت ریسک و بازده سرمایه در کوتاه مدت و بلند مدت استفاده می‌کنند.

الگوی مدیریت سرمایه در بازارهای مالی

مدل‌های مختلفی برای مدیریت سرمایه در بازارهای مالی وجود دارد که در ادامه به ۵ مورد از مهم‌ترین مدل‌های مالی که سازمان‌ها از آنها استفاده می‌کنند، صحبت می‌کنیم.

1. مدل سه بخشی: این مدل از سه بخش صورت سود و زیان، ترازنامه و جریان نقدی تشکیل شده است. هدف این مدل ارتباط میان هم حساب‌ها . مفروضات با یکدیگر به منظور ایجاد تغییرات در کل مدل است.
2. مدل جریان نقدی تنزیل شده (DCF): این مدل بر اساس مدل سه بخشی و در جهت ارزش‌گذاری یک سازمان بر اساس ارزش خالص فعلیِ جریان‌ نقدی آینده کسب‌وکار کار می‌کند.
3. مدل ادغام‌کننده (M&A): این مدل، مدل مدل پیشرفته‌تری است که برای ترکیب و ارزیابی عوامل ادغام‌کننده مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مدل عمدتاً توسط بانک‌های سرمایه گذاری و واحدهای توسعه شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4. مدل عرضه اولیه عمومی (IPO): ‌بانکداران سرمایه گذار و متخصصان توسعه کسب‌وکار از مدل‌های IPO پیش از عرضه عمومی برای سازمان‌ خود استفاده می‌کنند. این مدل‌ها بررسی میزان تمایل سرمایه‌گذاران در شرکت‌ها را اندازه‌گیری می‌کنند.
5. مدل خرید اهرمی (LBO): یک معامله خرید اهرمی معمولاً نیازمند مدل‌سازی برنامه‌های پیچیده بدهی و شکل پیشرفته‌ای از مدل‌سازی مالی است. این نوع مدل‌ها در خارج از سرمایه گذاری خصوصی یا بانکداری سرمایه گذاری چندان رایج نیستند.

در مورد مدل‌های مدیریت سرمایه در بازارهای مالی می‌توانید این صفحه را مطالعه کنید.

نقش مدیریت سرمایه در کسب‌وکارهای کوچک

مدیریت سرمایه در هر سازمانی و با هر اندازه‌ای اهمیت ویژه‌ای دارد. حال اگر یک کسب‌وکار کوچک باشد، می‌تواند با تمرکز بالاتری نسبت به مدیریت سرمایه‌های در گردش خود، اقدامات مناسب و به موقعی انجام دهد تا در زمان درست، جلوی ضرر را بگیرد. در تعریفی ساده از مدیریت سرمایه (در گردش) در کسب‌وکارهای کوچک، می‌توانیم بگوییم که مدیریت سرمایه (در گردش) زمانی معنا پیدا می‌کند که یک طرح کسب‌وکار یا بیزینس پلن به گونه‌ای پیاده‌سازی شود که یک کسب‌وکار با استفاده و نظارت بر دارایی‌ها و بدهی‌های موجودِ خود بتواند عملکرد مناسبی داشته باشد.

مدیریت سرمایه در گردش برای موفقیت هر کسب‌وکار کوچک ضروری است. در حقیقت کسب‌وکارهایی که زیان‌ده هستند، اگر دانش کافی در زمینه مدیریت دانش را فراگرفته و مدیریت سرمایه را به شکلی کارآمد اجرا کنند، سود بیشتری به دست می‌آورند و مدیریت اثربخشی خواهند داشت، زیرا:

• دارایی‌های جاری در برخی از شرکت‌ها مساوی کل دارایی‌های آنها است که با مدیریت صحیح می‌توان سودآوری را افزایش داد.
• ثروت سهامدارانِ کسب‌وکار به جای کسب سودهای حسابداری، به تولید پول نقد می‎انجامد.
• اگر کسب‌وکار نتواند سرمایه در گردش را به درستی مدیریت کند، منجر به سقوط شرکت می‌شود.

پس از اینکه از دلایل اهمیت مدیریت سرمایه در کسب‌وکار کوچک صحبت کردیم، باید نسبت به این موضوع، دو هدف کلی در کسب‌وکارمان را به خوبی درنظر بگیریم:

چگونگی مدیریت ریسک در بازارهای مالی

برای پاسخ به این سوال ابتدا باید بدانیم مدیریت ریسک چیست و به چه معناست؟ به هر عکس‌العملی که در زندگی روزمره در برابر خطرات مختلف داریم، مدیریت ریسک یا risk management گفته می‌شود. با این تعریف مدیریت ریسک صرفا مربوط به بازارهای مالی نیست و در زندگی روزمره دائما در حال مدیریت ریسک هستیم؛ مثلا در رانندگی، شروع کسب و کار یا … . البته ممکن است به مدیریت ریسک خود آگاه نباشیم و ناآگاهانه این کار را انجام دهیم، مثلا فرض کنید با سرعت در حال رانندگی هستید و یک دفعه یک مانع جلوی خود می‌بینید و مسیر را تغییر می‌دهید، اینجا شما با در نظر گرفتن خطراتی که برخورد با مانع برای شما دارد، مدیریت ریسک انجام داده‌اید و شاید این مدیریت ریسک را به صورت ناخودآگاه انجام داده‌اید. اما در بازارهای مالی چنین نیست و مدیریت ریسک در بازارهای مالی به صورت کاملا آگاهانه باید انجام شود.

در اقتصاد همیشه خطرات مالی برای سرمایه ما که ممکن است سهام، املاک، سکه، طلا، رمزارز، پول و … باشد، وجود دارد. به برنامه و چارچوبی به این خطرات را کنترل می‌کند و به این خطرات رسیدگی می‌کند، مدیریت ریسک گفته می‌شود که سرمایه‌گذار یا معامله‌گر از این برنامه استفاده می‌کند تا کمترین خطر متوجه سرمایه‌اش باشد.

خطرات و ریسک‌هایی که در بازارهای مالی وجود دارد متنوع هستند و می‌توان آنها را دسته‌بندی کرد.

در اینجا قصد داریم در مورد پروسه مدیریت ریسک صحبت کنیم به برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران پیشنهادهایی داریم.

چگونه در بازارهای مالی مدیریت ریسک داشته باشیم؟

اغلب گفته می‌شود مدیریت ریسک در بازارهای مالی در پنج مرحله صورت می‌گیرد. این مراحل چه هستند؟

اول؛ تعیین اهداف، دوم؛ تشخیص ریسک‌ها، سوم؛ تخمین ریسک، چهارم؛ تعریف واکنش‌ها، پنجم؛ نظارت.

البته لازم به ذکر است که این مراحل ممکن است با توجه به نوع مدیریت ریسک سرمایه گذاری بازار و شرایط دیگر تغییر کند.

تعیین اهداف

اولین مرحله این است که هدف خود از سرمایه‌گذاری و میزان تحمل ریسک را برای خود مشخص کنید. و این دو عامل به هم وابسته هستند. و تحمل ریسک نیز به شرایط روحی افراد و میزان اهمیت سرمایه آنها بستگی دارد. مثلا اگر سرمایه‌گذار تحمل ریسک بالایی داشته باشد، مطمئنا اهداف بالاتری برای خود تعیین می‌کند نسبت به کسی که تحمل ریسک ندارد. یا مثلا اگر کسی دارایی اصلی زندگی‌اش مثل خودرو یا خانه‌اش را تبدیل به سرمایه اولیه ورود به بازارهای مالی کرده باشد، کمتر می‌تواند ریسک کند.

تشخیص ریسک‌ها

در دومین قدم باید ریسک‌های ممکن را شناسایی و تعریف کنید. به این معنا که تمام رخدادهایی که ممکن است روی سرمایه ما موثر باشد را پیش‌بینی کنید که این اتفاقات همیشه لزوما اتفاقاتی نیست که مستقیما روی بازارهای مالی تاثیر می‌گذارد، بلکه اتفاقاتی که ممکن است رخ دهد و به صورت غیرمستقیم روی دارایی شما اثرگذار باشد را نیز باید پیش‌بینی کنید؛ مثلا جنگ، یا بروز مشکل در سایت معاملاتی یا مثلا قفل شدن سهم در صف‌ها در بورس تهران، یا اتفاقاتی نظیر این‌ها.

تخمین ریسک‌ها

بعد از اینکه ریسک‌ها را شناسایی و پیش‌بینی کردید، در مرحله بعد باید دامنه، شدت و قدرت ریسک‌ها را تخمین بزنید. ریسک‌هایی را که شناسایی می‌کنید می‌توانید بر اساس میزان تأثیر رتبه‌بندی کنید. مثلا کندی هسته معاملات یا نرم‌افزار معاملات یک کارگزار شاید چند درصد روی قیمت سهم شما مؤثر باشد، و شدت و دامنه آن همین قدر است. اما اگر جنگی رخ دهد، میزان قدرت این خطر خیلی بیشتر است.

تعریف واکنش‌ها

در مرحله چهارم باید پاسخ‌ها و واکنش‌های احتمالی را مشخص کنیم. به این معنا که مشخص کنیم در صورتی که ریسک‌ها و خطراتی که در مراحل قبل پیش‌بینی کردیم، رخ دهد، چه واکنشی باید داشته باشیم. در تعریف واکنش‌ها علاوه بر ریسک‌ها باید سطح اهمیت آنها را نیز در نظر بگیریم.

نظارت

قدم آخر این است که به صورت مداوم روی برنامه‌هایمان نظارت کنیم. باید دائما هشیار باشیم، اطلاعات بیشتر جمع‌آوریم کنیم، بیشتر تحلیل کنیم و در صورت لزوم برنامه خود را در واکنش به اتفاقات تغییر دهیم.

چه چیزی باعث می‌شود یک سیستم معاملاتی ناموفق شود؟

دلایل بسیاری هست که ممکن است سبب این اتفاق شود. از اتفاقات پیش‌بینی نشده گرفته تا واکنش‌های احساسی. مثلا شاید بازار مطابق تحلیل‌ها ما پیش نرود یا از روی احساساتی مثل ترس یا هیجان تصمیم نادرستی بگیریم و در نتیجه اقدام نامناسبی انجام دهیم. و این اقدامات از روی احساس وقتی رخ می‌دهد که سرمایه‌گذار به استراتژی اولیه خودش پایبند نباشد. این تصمیم‌ها معمولا در زمان نزولی شدن بازار و اصلاح قیمت، زیاد رخ می‌دهد.

مدیریت ریسک‌های مالی

هرچند که راه‌های زیادی برای مدیریت ریسک وجود دارد اما چیزی که همه متخصصان روی آن توافق نظر دارند این است که یک برنامه خوب برای مدیریت ریسک به موفقیت معامله‌گران کمک بزرگی می‌کند. تنظیم یک برنامه برای مدیریت ریسک کار سختی هم نیست و ممکن است مانند تعیین حدضرر ساده باشد.

آن سیستم معاملاتی قدرتمندتر است که پاسخ‌ها و واکنش‌های مختلف را در نظر بگیرد. و معامله‌گر باید خودش را برای هر شرایطی آماده کرده باشد. و بهترین حالت آن است که معامله‌گر برنامه مدیریت ریسک و سیستم معاملاتی‌اش را همیشه بررسی و بازبینی کند و در صورت لزوم برنامه را اصلاح کند.

معرفی ریسک‌های موجود در بازارهای مالی

در اینجا بعضی از ریسک‌هایی که در بازارهای مالی وجود دارد را به شما معرفی کنیم و مسیرهایی را که می‌توانیم این ریسک‌ها را کم کنید، به شما می‌گوییم:

ریسک بازار

این ریسک همیشه وجود دارد و امری طبیعی است ولی شما می‌توانید با تعیین حدضرر این ریسک را به کمترین حد کاهش دهید. مثلا اگر سهمی را به قیمت هزار تومان خرید کردید، ممکن است حدضرر ده درصد برای آن تعیین کنید، پس اگر قیمت سهم به نهصد تومان رسید، باید سهمتان را بفروشید.

ریسک نقد شدن

این ریسک به این معناست که شما وارد بازاری می‌شوید که نقدشوندگی آن پایین است یا ممکن است در معامله‌ای به هدفتان برسید، یا حدضرری که مشخص کرده بودید، فعال شود ولی برای سهم شما خریدار نباشد.

ریسک اعتبار

ریسک اعتبار هم ممکن است ضرر بیشتری به شما تحمیل کند، هم سود بیشتر. اگر ضرر کنید، ضرر بیشتری به سرمایه شما وارد می‌شود و اگر سود کنید، سود بیشتری حاصل می‌شود.

ریسک‌های عملیاتی

با تنوع بخشیدن به سبد دارایی‌تان این ریسک را می‌توانید کاهش دهید و اگر یک پروژه یا شرکت دچار مشکل یا ضرر شود، معامله‌گر تنها قسمتی از سرمایه‌اش را از دست می‌دهد و چون سبد سهام متنوعی دارد، دیگر دارایی‌های سوددهی خواهند داشت.

راه دیگری نیز هست که می‌توانید این ریسک را کاهش دهید، و آن مطالعه در مورد شرکت‌های و پروژه‌هایی است که امکان رخ دادن چنین خطراتی در آنها کمتر است.

ریسک سیستمی

این ریسک را هم با تنوع بخشیدن به سبد سهامتان می‌توانید کاهش دهید. و پیشنهاد ما به شما این است که از شرکت در گروه‌های مختلف صنعتی سهام خریداری کنید و بهتر است این صنایع خیلی به هم مرتبط نباشند